Bu Blogda Ara

framework etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
framework etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

20 Mayıs 2010 Perşembe

Spring Framework - Web MVC / NetBeans 6.8 / Bölüm 2

Not: Bu yazı Spring Framework - Web MVC / NetBeans 6.8 adlı yazının devamı niteliğindedir.

Bir önceki yazımda kaldığım noktadan devame etmeye çalışacağım. Giriş yazımda bir Spring Web MVC projesini NetBeans 6.8 ile oluşturmuştuk. Şimdi yapıyı incelemeye devam edeceğiz. WEB-INF dizini altındaki ayar dosyalarını inceleyerek devam edelim.


İlk olarak Web.xml den biraz bahsetmek istiyorum. Bu dosya Java Web projelerinde genel ayarların yapıldığı standart bir dosyadır. Tıpkı Asp.NET projelerindeki Web.config dosyası gibi. Arzu ederseniz içeriğine bir gözatalım.


<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<web-app version="2.5" xmlns="http://java.sun.com/xml/ns/javaee" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://java.sun.com/xml/ns/javaee http://java.sun.com/xml/ns/javaee/web-app_2_5.xsd">
<context-param>
<param-name>contextConfigLocation</param-name>
<param-value>/WEB-INF/applicationContext.xml</param-value>
</context-param>
<listener>
<listener-class>org.springframework.web.context.ContextLoaderListener</listener-class>
</listener>
<servlet>
<servlet-name>dispatcher</servlet-name>
<servlet-class>org.springframework.web.servlet.DispatcherServlet</servlet-class>
<load-on-startup>2</load-on-startup>
</servlet>
<servlet-mapping>
<servlet-name>dispatcher</servlet-name>
<url-pattern>*.htm</url-pattern>
</servlet-mapping>
<session-config>
<session-timeout>
30
</session-timeout>
</session-config>
<welcome-file-list>
<welcome-file>redirect.jsp</welcome-file>
</welcome-file-list>
</web-app>


İlk bakışta göze batan karmaşıklık sizi korkutmasın. Aslında anlaması gayet basit. Burada XML formatında ayarlar mevcut. Şimdilik bu dosya salt okunur gibi olmalı. Buradan herhangi bir ayarı değiştirmeyelim. Aksi takdirde uygulamamız doğru çalışmayabilir. Fakat anlamadan da geçemeyiz. Eğer bu detayları iyi kavramazsak, frameworke tam olarak hakim olamayız. context-param kısmında projemiz için içerik ayarlarının yapıldığı düğümdür. Buraya contextConfigLocation adında bir anahatar ve /WEB-INF/applicationContext.xml şeklinde bir değer girilmiştir. Bu dosya Spring projemizde yapacağımız bazı ayarların (veritabanı bağlantı cümleleri vb.) bulunacağı dosya. listener düğümünde dinleyici sınıfları belirtiyoruz. Değer olarak org.springframework.web.context.ContextLoaderListener sınıfı eklenmiş. Daha sonra bir servlet tanımlanmış. dispatcher adındaki bu servlet Spring'in temel çözümleme servlet sınıfıdır. Sınıfın yolu org.springframework.web.servlet.DispatcherServlet şeklinde eklenmiş. servlet-mapping düğümü ile hangi servlet hangi desenle (örüntü - pattern) eşleceği belirtiliyor. dispatcher servleti için *.htm şeklinde bir desen verilmiş. Daha önceki yazımda belirtiğim noktaya geldik. Kullanıcı web tarayıcısıyla web sunucumuza *.htm şeklinde bir sorgu yaptığı zaman web sunucumuz bunu anlayarak ilgili servleta (burada dispatcher oluyor) yönlendirecektir. Son olarak welcome-file-list düğümü ile sitemiz ilk açılışta hangi sayfayı direk gösterecek onu belirtiyoruz. Örneğin Apache web sunucusunda varsayılan karşılama dosyası index.html, index.htm ya da index.php, IIS sunucusunda default.html, default.htm, default.asp ya da default.aspx şeklinde olabilir. NetBeans otomatik olarak redirect.jsp dosyasını seçmiş. Bu kısmı dilediğiniz gibi (desene uygun bir URL ile) edeğiştirebilirsiniz.



NetBeans Web.xml için görsel ayar penceresi


Şimdi gelelim dispatcher-servlet.xml dosyamıza. Bu dosya Web.xml dosyasında belirtiğimiz dispathcer servlet sınıfı için ayar niteliğindedir. Vakit kaybetmeden içeriğine bir göz atalım.


<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<beans xmlns="http://www.springframework.org/schema/beans"
xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance"
xmlns:p="http://www.springframework.org/schema/p"
xmlns:aop="http://www.springframework.org/schema/aop"
xmlns:tx="http://www.springframework.org/schema/tx"
xsi:schemaLocation="http://www.springframework.org/schema/beans http://www.springframework.org/schema/beans/spring-beans-2.5.xsd
http://www.springframework.org/schema/aop http://www.springframework.org/schema/aop/spring-aop-2.5.xsd
http://www.springframework.org/schema/tx http://www.springframework.org/schema/tx/spring-tx-2.5.xsd">

<bean class="org.springframework.web.servlet.mvc.support.ControllerClassNameHandlerMapping"/>

<!--
Most controllers will use the ControllerClassNameHandlerMapping above, but
for the index controller we are using ParameterizableViewController, so we must
define an explicit mapping for it.
-->
<bean id="urlMapping" class="org.springframework.web.servlet.handler.SimpleUrlHandlerMapping">
<property name="mappings">
<props>
<prop key="index.htm">indexController</prop>
</props>
</property>
</bean>

<bean id="viewResolver"
class="org.springframework.web.servlet.view.InternalResourceViewResolver"
p:prefix="/WEB-INF/jsp/"
p:suffix=".jsp" />

<!--
The index controller.
-->
<bean name="indexController"
class="org.springframework.web.servlet.mvc.ParameterizableViewController"
p:viewName="index" />

</beans>


İlk baştaki uzun tanımlamaları direk atlıyorum. Şimdilik bu ayarlar konumuz değil. Olduğu gibi bırakıyoruz.

bean tagıyla başlayan satırda yeni Spring bean sınıfını (org.springframework.web.servlet.mvc.support.ControllerClassNameHandlerMapping) tanımlıyoruz. Alt satırdaki yorum bu satırları anlamamız için önemli. Yorum satırında bu eklediğimiz sınıfın (ControllerClassNameHandlerMapping) bir çok kontrollör sınıf tarafından kullanıldığından fakat indexController sınıfı için ParameterizableViewController sınıfının kullanıldığını bu yüzden harici bir rota belirlememiz gerektiğinden bahsetmektedir.
Bir alt satırda org.springframework.web.servlet.handler.SimpleUrlHandlerMapping sınıfının tanımlanmasıyla görebiliyoruz. Verdiği değerler önemli. index.htm şeklinde gelen bir isteğin indexController nesnesi tarafından yorumlanacağı bu satırda belirtilmektedir. Siz burayı dilediğiniz gibi değiştirebilirsiniz. Örneğin merhaba.htm yapabilirsiniz. Dikkat etmeniz gereken bir nokta olarak dosya uzantısı .htm olaması söylenebilir. Unutmayalım Web.xml dosyasında dispatcher servlet için *.htm şeklinde bir desen belirlemiştik. Buna uymak zorundayız.
Bir sonraki satırda viewResolver sınıfının tanımlandığını görüyoruz. Bu çok önemli özellikle yapıyı idrak etme hususunda. class="org.springframework.web.servlet.view.InternalResourceViewResolver" Spring'in dahili kaynak görüntü çözümleyici sınıfı. p:prefix="/WEB-INF/jsp/" ve p:suffix=".jsp" satırları dışardan gelen istekleri uygulamamızın iç yapısında nereye karşılık geldiğini gösterir. prefix (öntakı) değeri ile görüntülerin dizinini suffix(son ek) ile yerel dosyaların uzantısını belirtiyoruz. Yani dışarıdan gelen index.htm şeklindeki bir sorgu dispatcher servleta söylediğimiz *.htm şeklindeki desene uygun olarak parçalanır ve index kelimesi görüntü olarak elde edilir. Bir önceki satırda belirtilen rotaya uyun olarak (index.htm -> indexController), bir sonraki satırda inceleyeceğimiz görüntü<->kontrollör tanımlaması ile index görüntüsü olduğu karar kılınır. Sonra /WEB-INF/jsp/index.jsp dosyası (indexController denetiminde) görüntü olarak açılır.
Bir sonraki satırda (az önce de söylediğim gibi) görüntü<->kontrollör tanımlaması yapılmakta. name="indexController" ile kontrollör adını, class="org.springframework.web.servlet.mvc.ParameterizableViewController" ile kullanılacak sınıfı (burada hazır sınıf kullandık, kendi sınıfımızı oluşturup bu sınıftan kalıtım da alabilirdik), p:viewName="index" ile görüntü adını belirtiyoruz.

Ayarlarla ilgili kısmı burada noktalıyorum. Bir sonraki yazımda görüntü ve kontrollör oluşturma ve kullanma konularına değineceğim inşallah. Anlatımda kusurum varsa affınıza sığınıyorum.
Görüşmek üzere...

15 Mayıs 2010 Cumartesi

Spring Framework - Web MVC / NetBeans 6.8

Herkese merhaba,
Bu yazımda sizlerle Spring Framework ile mvc web uygulamalarına giriş yapacağız. Amacım framework altyapısını uzun uzun anlatmak, çıkış hikayesi vb. yazılarla aklınızı karıştırmak değil. Detaylı bilgi almak isteyenler http://www.springsource.com/ adresinden ya da arama motorlarını kullanarak bilgi alabilirler. Arama yaptığınızda siz de anlayacaksınız, tüm sitelerde bu konuya giriş yapılmış. Framework alt yapısı çalışma mantığı anlatılmış fakat elle tutulur bir proje yok. En büyük sorun çalışan uygulama eksikliği. Elimden geldiğince sizlere gerçek şartlarda çalışan uygulamalar göstermeye çalışacağım.

Hangi IDE?

Ben bu örnekte Netbeans 6.8 üzerinden anlatacağım. Bu geliştirme ortamını seçmemin sebebi kolay olması. İçeresinde bir çok gerekli kütüphane hazır olarak geliyor. Olayı kavradıktan sonra Eclipse ile projelerimizi geliştirmeye devam edeceğiz. Buradaki tek amacımız Spring, IDE kaynaklı sorunlarla kafamızı yoramayız.

Ortamın Hazırlanması

Netbeans 6.8 Web EE içeren bir paketini kurmanız yeterli. Ayrıca Java kodlarının derlenmesi için JDK gerekli konumuz Java olmadığı için bundan bahsetme gereği duymuyorum.
File | New
Netbeans geliştirme ortamını açtıktan sonra yeni bir Dynamic Web Application projesi oluşturuyoruz.



Daha sonra dikkat etmeniz gereken tek nokta projemize dahil edeceğimiz kütüphanelerdir. Burada Spring Web MVC 2.5 seçeneğini işaretliyoruz.



Finish diyerek projemizi oluşturuyoruz. Sonra karşınıza şu şekilde bir görüntü çıkmalı.



Şimdi projemizi Run menüsünden ya da F6 kısayol tuşu ile çalıştıralım. Karşınıza aşağıdaki gibi bir ekran çıktıysa merak etmeyin doğru yoldasınız :)



Dur bir dakika! Burada neler oluyor?
Hemen izah edeyim. Az önce bir Spring Web MVC projesi oluşturduk. Netbeans bizim yerimize varsayılan bazı ayarlamaları ve iskelet yapıyı oluşturdu. Bu Netbeans'in özelliği. Sol taraftaki klasör yapısına bakmamız yapıyı anlamada faydalı olacaktır. Web Pages klasörü altında WEB-INF, META-INF klasörleri ve redirect.jsp dosyası var. WEB-INF ve META-INF dışarıdan erişilemeyen (dışarıdan derken, projeyi siteye yüklediğimizde internetten sitemize giren kullanıcıları kastediyorum) özel ayar klasörleridir. Bu klasörlerden bahsetmeden önce ana dizinde bulunan tek dosya olan redirect.jsp ye bakalım. Bildiğimiz gibi Java Dynamic Web projelerinde bütün JSP dosyaları Web Pages altında olurdu ve biz buradaki dosyalara web tarayıcımız vasıtasıyla erişebiliyorduk. Fakat burada yalnız bir dosya var? Öyle ise hemen merakımızı redirect.jsp dosyasına bakarak giderelim.

Buyurun efendim:


Hiçbir şey anlamadım?
Kesinlikle çok saçma! index.htm nerede? Olmayan bir dosyaya yönlendirme mi yapılıyor? Burada bir gariplik var sanki. Evet durum biraz garip ama biraz incelediğimizde ve detaylara dikkat ettiğimizde aslında ne kadar güzel bir yapı olduğunu daha iyi anlayacağız. Burada index.htm dosyasına yönlendirerek aslında index.htm dosyasını açmıyoruz, index adındaki görüntüyü çağırıyoruz.
Görüntü mü? Nasıl yani?
MVC tasarım şablonunun (Model View Controller) ortasındaki View olayından bahsediyoruz. Bu tasarım desenini anlamak biraz sancılı olabilir ama anladıktan sonra hele bir de nimetlerinden faydalandıktan sonra ne kadar güzel bir şey olduğunu siz de anlayacaksınız. Görüntü dediğimiz kavram, önceden hazırlanmış tasarım dosyalarıdır. Herbiri bir controller nesnesine bağlıdır. Onun yetkisi olamadan ilgili görüntüye erişmek mümkün değildir.
İyice karıştı, Controller derken?
Controller sınıflar görüntüleri kullanıcıdan gelen talepler doğrultusunda göstermek ve şekillendirmek adına geliştirilmiştir. Daha detaylı bilgiyi ilerleyen kısımlarda vereceğim.

Tamam ama hâlâ olmayan bir index.htm dosyasını nasıl açtığımızı anlayamadım?

Sır perdesi WEB-INF klasörünü açmamızla aralanacaktır. Bildiğimiz gibi WEB-INF klasörü özel bir ayar klasörü.



xml uzuntılı dosyalar ayarlama için gerekli dosyalar. Sorumuzun cevabı ise jsp klasörü altında gizli. Evet haklısınız, index.jsp :D
Görüntü dosyalarımızı bu klasör altına atmamızın sebebi dış dünyadan soyutlamak. Yalnızca controller nesnesi tarafından erişilmesini sağlamak için yapılmış bir sarmalama mekanizması. Zekice!
Hmm.. Peki ya uzantı?
Sizden de hiçbir şey kaçmıyor :) ama yine de dikkatsizsiniz. Projemizi ilk oluşturduğumuz zamana geri dönelim. Orada Spring Web MVC 2.5 kütüphanesini seçerken Dispatcher Mapping: *.htm şeklinde bir desen girmiştik. İşte bu *.htm şeklinde gelen istekleri .jsp uzantılı görüntülere aktarılmasını sağlıyor. Bu desen çok farklı şekilde olabilir bunları daha sonra inceleyeceğiz. Tüm bu ayarlar WEB-INF altındaki xml uzantılı dosyalarda tanımlanıyor. Bu konuya da daha sonra değineceğim.
Kafam karıştı, böylece bırakıp gidemezsin!
Bu yazımı burada noktalayacağım. Amacım çalışan örneklerle bu konuya değinmekti. Tam olarak hedefime ulaştığım söylenemez, fakat parça parça anlatmak daha faydalı olacak gibi. Konu hakkında yazmaya kaldığım yerden devam edeceğim.
Görüşmek üzere...